Արևի մոտ

Կարդա’ Ավետիք Իսահակյանի «Արեւի մոտ» պատմվածքը, պատրաստվի’ր քննարկման։

1.Գրի’ր, թե ի°նչ զգացողություն ունեցար պատմվածքը կարդալիս։

Սկզբում մտածեցի, որ պատմվածքի վերջում տղան մի վնասվածք է ունենալու, և անհաջողություններ: Վերջում ուրախացա քանի, որ բարի հովիվը երեխային իր հետ վերցնում և բերում է իրենց տուն:

2. Անծանոթ բառերը բացատրի’ր։

Գիշերահավ-չղջիկ:

որոճել-արածել:

Առաջադրանքներ 2.

1. Բնութագրի’ր հերոսներին։

Տղա-խեղճ, սոված աղքատ, որբ և անտեր:

Հովիվ-աշխատող բարի մարդ:

2.Պատմվածքից առանձնացրո՛ւ քեզ համար ամենից հուզիչ հատվածը և հիմնավորի՛ր։

 Երբ արևը կամաց-կամաց թեքվում էր մոտավոր կանաչ սարերի հետևը, սկսեց փչել մի ցուրտ քամի, և երեխան դողում էր՝ խե՜ղճ ու անտուն:

-Ախ, կարմիր արև, բարի՜ արև, դու էիր միայն ինձ տաքացնում, հիմա ո՞ւր ես գնում, թողնում ես ինձ մենակ՝ այս ցրտին ու խավարին. ես մայր չունեմ. ես տուն չունեմ, ու՞ր գնամ, ու՞մ մոտ գնամ… Վեր առ, տար ինձ քեզ հետ, անու՜շ արև…

3.Շարունակի’ր միտքը`«Եթե հանդիպեի տղային»:

Նրան գումար կտաի, նոր շորեր կգնեի նրա համար, ուտելիք կտաի և նա կապրեր մեր հետ:

4. Բացատրի՛ր ստեղծագործության վերնագիրը:

Իմ կարծիքով վերնագիրը փոխաբերական իմաստով է, այն նաև այսպես է որովհետև դա տղայի երազանքն էր՝ արևի մոտ հայտնվելը:

Հնդկաստան և չինաստան

դասագիրք, էջ 37-39 ( https://www.google.am/url?sa=t&source=web&rct=j&url=https://online.fliphtml5.com/fumf/yutx/&ved=2ahUKEwjP1cK3veH7AhW-

  • Ինչպիսի՞ն էր Հնդկաստանի վիճակը մինչ արիացիների հայտնվելը:

Ք.ա III հազարամյակում այնտեղ էր գտնվում Մոհենջոդարոյի, Խարապպայի զարգացած երկրագործական հասարականությունները: Կային խոշոր քաղաքներ որոնք ստեղծվել էին սեփական պատկերային գիրը:

  • Ներկայացրե՛ք Չինաստանի ձևավորման պատմությունը։

Ամենասկզբում, երբ դեռ չկար կայսր Ցին Շի Հուանդին Չինաստանը չէր կարողանում միավորել ողջ Չինաստանը: Առաջինը Ցին Շի Հուանդիին հաջողվեց միավորել չինաստանը: Երկիրը բաժանեց տարբեր մարզերի, ով ծառայում էր իր համար միայն նրա պաշտոնն էր բարձրացնում և այլն:

  • Ի՞նչ գիտեք Մետաքսի ճանապարհի մասին։

Այն կառուցվել է Ու Դի կայսրի շնորհիվ: Ք.ա 140-87 թթ: Պարսպի շնորհիվ Չինաստանը ունեցել է առևտրական կապեր Իրանի հետ:

տեսաֆիլմ ( https://youtu.be/fmBCsmVBu88 )

Գործնական աշխատանք

65. Կազմի´ր տրված գոյականների հոգնակին: Փոր­ձի´ր բացատրել, թե ո՞ր բառերին է  -եր  վերջավորություն ավելանում, ո՞ր բառերին՝ -ներ.

Ա.  Ծառ-ծառեր, ձայն-ձայներ, հոտ-հոտեր, քար-քարեր, կով-կովեր,  արջ-արջեր,  փունջ-փնջեր, լուր-լուրեր, բառ-բառեր, բեղ-բեղեր, հայ-հայեր, հայր-Հայրեր, ցեղ-ցեղեր, սիրտ-սրտեր, գիր-գրեր, ձյուն-ձյուներ, սյուն-սյուներ, պատ-պատեր, հույն-Հույներ, ձու-ձվեր, սուր-սրեր, քիթ-քթեր, քույր-քույրեր, մայր-մայրեր, ձեռք-ձեռքեր, ոտք-ոտքեր, տատ-տատեր, պապ-պապեր:

Բ. Եղբայր-Եղբայրներ, աթոռ-աթոռներ, պապիկ-պապիկներ, տատիկ-տատիկներ, գրպան-գրպաններ, թութակ-թութակներ, եղնիկ-եղնիկներ, ոչխար-ոչխարներ, սեղան-սեղաններ, թռչուն-թռչուններ, մեքենա-մեքենաներ, բարեկամ-բարեկամներ, աշակերտ-աշակերտներ, մատյան-մատյաններ, հեռախոս-հեռախոսներ, ծաղկավաճառ-ծաղկավածներ, պանրագործարան-պանրագործարաններ:

Ա խմբում բոլոր վերջածանցները եր-ն էր:

Բ խմբում բոլոր վերջածանցները ներ-ն էր:

66. Բառակապակցություններ  կազմի´ր՝ հարցում արտահայտող  բառի փոխարեն տրված գոյականները գրելով:

Ծանոթանալ ո՞ւմ հետ, ինչի՞ն:

Ծանոթանալ մրցակցին:

Ծանոթանալ կարծիքի հետ:

Ծանոթանալ տեսակետին:

Ծանոթանալ գրքին:

Ծանոթանալ մեքենային:

Ծանոթանալ աղջկա հետ:

Ծանոթանալ տղայի հետ:

Ծանոթանալ զբոսաշրջիկի հետ:

Մրցակից, կարծիք, տեսակետ, գիրք, մեքենա, աղջիկ, տղա, զբոսաշրջիկ:

69.         Նախադասություններն ավարտի´ր:

Մի մարդ շուկայից ոչ թե ձեռնասուն կաքավ գնեց . այլ լոլիկ:

Սի մարդ շուկայից  ձեռնասուն կաքավ գնեց, ուրեմն կբազմացնի:

Մի մարդ շուկայից ձեռնասուն կաքավ գնեց, իսկ գազար մոռացավ գնել:

Մի մարդ շուկայից ձեռնասուն կաքավ գնեց,  որովհետև… ուզում էր նվեր անել ընկերոջը:

Մի մարդ շուկայից ձեռնասուն կաքավ գնեց, որը….. շատ մեծ էր:
Մի մարդ շուկայից ձեռնասուն կաքավ գնեց, որից…. փոքր կաքավներ ծնեցին:
Մի մարդ շուկայից  ձեռնասուն կաքավ գնեց,  որին… դժվար էր տանը պահելը:

Մի մարդ շուկայից  ձեռնասուն կաքավ գնեց, երբ քսան վեց տարեկան էր:

Սի մարդ  ձեռնասուն կաքավ գնեց այնտեղից, որտեղից գնել էր տոնածառ:

Մի մարդ շուկայից ձեռնասուն կաքավ գնեց, թեև… նա լավը չէր:

70. Տրված բառազույգերի արմատները տեղափոխելով՝ նոր բառեր  ստացի´ր (օրինակ՝ բարեժպիտ, մանկամիտ — բարեմիտ, մանկամպիտ):  Ստացված բառերի  իմաստները բացատրի´ր:

ա) Ջրահարս, ծովանկար-ծովահարս, ջրանկար: բ) ժանգապատ, արծաթագույն-արծաթապատ, ժանգագույն: գ) հողմածին, ջրաղաց-ջրածին, հողմաղաց: դ) զորագունդ, երկրամաս-երկրագունդ, զորամաս:

71.                Տրված բառերը գործածելով՝  պատմությո´ւն հորինիր:

Կառուցել, սուր, լուր, մուր, կտոր, կուտակել,  կարաս, կա­տար, կտուր, կապիկ, կատու:

Մի մարդ կենդանաբանական այգի կառուցեց: Նա ուներ, մի սուր քթով մեծ և սիրուն ձուկ: Նրան նույնպես տարավ այնտեղ: Կենդանաբանական այգին ուներ մի հետաքրքիր տեսք՝ նա ուներ կտուր: Տերը լսեց մի լավ լուր, նրանց երկիր են բերում կապիկներ, կատուներ, շներ, փղեր և նա շատ ուրախացավ: Նա ուներ մի մեծ կարաս որի մեջ էին գտնվում նրա փողերը: Նա գնեց նրանց և տարավ կենդանաբանական այգի: Նրա վրա կուտակվեց շատ աշխատանք այդ ամենից հետո: ամեն կենդանու ամեն օր հասնում էր մի մեծ կտոր չալաղաջ: Նրանք այնտեղ ունեին նաև մի վառարան որի մեջ կար շատ-շատ մուր:

Գործնական Աշխատանք

65. Կազմի´ր տրված գոյականների հոգնակին: Փոր­ձի´ր բացատրել, թե ո՞ր բառերին է  -եր  վերջավորություն ավելանում, ո՞ր բառերին՝ -ներ.

Ա.  Ծառ-ծառեր, ձայն-ձայներ, հոտ-հոտեր, քար-քարեր, կով-կովեր,  արջ-արջեր,  փունջ-փնջեր, լուր-լուրեր, բառ-բառեր, բեղ-բեղեր, հայ-հայեր, հայր-Հայրեր, ցեղ-ցեղեր, սիրտ-սրտեր, գիր-գրեր, ձյուն-ձյուներ, սյուն-սյուներ, պատ-պատեր, հույն-Հույներ, ձու-ձվեր, սուր-սրեր, քիթ-քթեր, քույր-քույրեր, մայր-մայրեր, ձեռք-ձեռքեր, ոտք-ոտքեր, տատ-տատեր, պապ-պապեր:

Բ. Եղբայր-Եղբայրներ, աթոռ-աթոռներ, պապիկ-պապիկներ, տատիկ-տատիկներ, գրպան-գրպաններ, թութակ-թութակներ, եղնիկ-եղնիկներ, ոչխար-ոչխարներ, սեղան-սեղաններ, թռչուն-թռչուններ, մեքենա-մեքենաներ, բարեկամ-բարեկամներ, աշակերտ-աշակերտներ, մատյան-մատյաններ, հեռախոս-հեռախոսներ, ծաղկավաճառ-ծաղկավածներ, պանրագործարան-պանրագործարաններ:

Ա խմբում բոլոր վերջածանցները եր-ն էր:

Բ խմբում բոլոր վերջածանցները ներ-ն էր:

66. Բառակապակցություններ  կազմի´ր՝ հարցում արտահայտող  բառի փոխարեն տրված գոյականները գրելով:

Ծանոթանալ ո՞ւմ հետ, ինչի՞ն:

Ծանոթանալ մրցակցին:

Ծանոթանալ կարծիքին:

Ծանոթանալ տեսակետին:

Ծանոթանալ գրքին:

Ծանոթանալ մեքենային:

Ծանոթանալ աղջկա հետ:

Ծանոթանալ տղայի հետ:

Ծանոթանալ զբոսաշրջիկի հետ:

Մրցակից, կարծիք, տեսակետ, գիրք, մեքենա, աղջիկ, տղա, զբոսաշրջիկ:

69.         Նախադասություններն ավարտի´ր:

Մի մարդ շուկայից ոչ թե ձեռնասուն կաքավ գնեց . այլ լոլիկ:

Սի մարդ շուկայից  ձեռնասուն կաքավ գնեց, ուրեմն տանը կպահի:

Մի մարդ շուկայից ձեռնասուն կաքավ գնեց, իսկ գազար մոռացավ գնել:

Մի մարդ շուկայից ձեռնասուն կաքավ գնեց,  որովհետև… ուզում էր նվեր անել ընկերոջը:

Մի մարդ շուկայից ձեռնասուն կաքավ գնեց, որը….. շատ մեծ էր:
Մի մարդ շուկայից ձեռնասուն կաքավ գնեց, որից…. փոքր կաքավներ ծնեցին:
Մի մարդ շուկայից  ձեռնասուն կաքավ գնեց,  որին… դժվար էր տանը պահելը:

Մի մարդ շուկայից  ձեռնասուն կաքավ գնեց, երբ քսան վեց տարեկան էր:

Սի մարդ  ձեռնասուն կաքավ գնեց այնտեղից, որտեղից գնել էր տոնածառ:

Մի մարդ շուկայից ձեռնասուն կաքավ գնեց, թեև… նա լավը չէր: