Month: October 2021

1676 թվականի Հունվարի 17-ին, Սեբաստյա քաղաքում ծնվեց Մանուկը` Պետրոսի և Շահրիստանի զավակը: Հետագա տարիներին նա իր ծնողների շնորհիվ ստացավ բարձրորակ կրթություն, որը իրեն կպատրաստեր հետագայում ընտանեկան առևտուրը շարունակելու համար:

Դեռ վաղ տարիքից Մանուկը երազում էր դառնալ քահանա:

Նա գտավ մի ընկեր, որի հետ փախան դեպի լեռները, որտեղ ապրեցին որպես ճգնավորներ:

Մանուկի ծնողները գտան նրանց և նրան տարան տուն: Այս պատահարի մասին տեղեկանալով` մոտակա վանքի` Սուրբ Նշանի վանահայրը, Մանուկին առաջարկեց վանքում հասարակական աշխատանքներ կատարել, ինչը նորից մերժվեց ծնողների կողմից:

Նա սկսեց այցելել հարևան ընտանիքներից մեկի տուն, որտեղ մի մայր իր երկու դուստրերի հետ ապրում էր վանականի կյանքով: Նրա այցելությունների նպատակը նույն տանը ապրող քահանայի հետ զրուցելն էր, ով իրեն շատ բան սովորեցրեց վանական կյանքի մասին:

Վանական

1691 թվականն էր, երբ Մանուկը վերջապես թույլատվություն ստացավ իր ծնողներից վանքում աշխատելու համար և շուտով ստացավ սարկավակի աստիճան: Հենց այս ժամանակ նա իր անունը փոխեց` դնելով Մխիթար:

Մխիթարը դեռ ոգևորված էր ստեղծել քարոզիչների միաբանություն, որը նվիրված կլիներ հայ ժողովրդի կրթական և հոգևոր մակարդակների բարձրացմանը:

Քսան տարեկան հասակում Սուրբ նշան վանքի վանահոր կողմից նա նշանակվեց քահանա:

Քսանհինգ տարեկանում Մխիթարը հիմնեց եկեղեցի Կոստանդոպոլսում, որի օրինակով էլ մի խումբ երիտասարդների հետ հիմնեց Մխիթարյան միաբանությունը:

Ընդամենը երկու տարի հետո` Օսմանյան իշխանությունների հալածանքներից փախչելով` միաբանությունը տեղափոխվեց Պենոպոլես, որը գտնվում էր վենետիկում:։ 1717 թվականին Վենետիկի Ծերակույտը հրովարտակով Սբ. Ղազար կղզին շնորհել է միաբանությանը։ Իսկ 1715 թվականին միաբանությունը տեղափոխվեց Սուրբ Ղազար կղզի` Վենետիկի Հանրապետության հրամանով:

Սուրբ Ղազար կղզում կառուցեց վանքը, որտեղ էլ մահացավ 73 տարեկան հասակում:

Նա թարգմանել, ստեղծել և տպագրել է հազարավոր աշխատություններ` հարստացնելով հայերեն գրականությունը: Այսօր նրա մատենադարանում պահվում են ավելի քան 5000 ձեռագրեր և 100000 տպագիր գրականություն:

98. Սխալները գտի´ր և ուղղի´ր:

Օրինակ՝

Բնության մեջ ամեն ինչ՝ փոքրիկ թիթեռնիկն անգամ շատ բան կարող է սովորեցնել մարդուն: — 1. Փոքր բառն ավելորդ է:

Բնության մեջ ամեն ինչ՝ փոքրիկ թիթեռն անգամ շատ բան կարող է սովորեցնել մարդուն:

2. Բնության մեջ ամեն ինչ՝ թիթեռնիկն անգամ շատ բան կարող է  սովորեցնել մարդուն:

Փոքրիկ բլրակն էլ անցիր ու կհասնես ասածս ծառին: Փոքր բառն ավելորդ է:
Փոքրիկ ձկնիկը ջրիմուռների տակ էր թաքնվել: Փոքրիկ բառն ավելորդ է:
Քաղաքի ծայրին՝ մի փոքրիկ տնակում, ապրում էր կախարդը: Փոքրիկ բառն ավելորդ է:
Մի փոքրիկ առվակ իջնում  էր սարն ի վար: Փոքրիկ բառն ավելորդ է:
Անտառից դուրս եկավ մի պստլիկ ձիուկ: Պստլիկ բառն ավելորդ է:
Հավն ածեց մի փոքրիկ ձվիկ: Փոքր բառն ավելորդ է:
Քամին դես ու դեն էր քշում կտոր-կտոր ամպիկները: Կտոր-կտորն ավելորդ է:

 99. Տրված բառերից կամ արմատներից նոր բառեր կազմիր՝ ակ, իկ, ուկ ածանցներով: Այստեղ այդ ածանցները փոքրացնում կամ քնքշացնո՞ւմ են:

ա) Թափանց(ել)-թափանցիկ, շրջ(ել)-շրջիկ, մարտ(նչել)-մարտիկ, սրտաճմլ(ել)-սրտաճմլիկ, ճանճ քշ(ել):-ճանճ քշուկ,
 բ) Օրեն(ք)-օրինակ, ճաշ-ճաշել, ախորժ-ախորժակ, սահուն-սահնակ, պահել-պահակ, ընդուն(ել)-ընդունակ, մոլոր(ել)-մոլորակ, գիտ(ենալ)-գիտակ, պատվիր(ել)-պատվիրակ, բուռն(ն)-բռնակ:
 գ) Կտր(ել)-կտրուկ, դիպչ(ել)-դիպակ, խուսափ(ել)-խուսափուկ:

100. Տրված բառերից տեղ ցույց տվող ածանցավոր բառեր կազմի՛ր: Գրի՛ր գործածված մասնիկները (ածանցները): Կազմածդ ո՞ր բառերն են մեծատառով սկսվում:

Օրինակ՝
հույն — Հունաստան:

Հիվանդ-հիվանդանոց(ա+նոց), ծաղիկ-ծաղկանոց(ա+նոց), մուկ-մկանոց(ա+նոց), հայ-Հայաստան(ա+ստան), նիստ-նստարան(ա+րան), այբուբեն-այբենարան(ա+րան), դաս-դասարան(ա+րան), դպիր-դպրոց(+ոց), դարբին-դարբնոց(+ոց), հյուր-հյուրանոց(ա+նոց), զորք-զորանոց(ա+նոց), ռուս-Ռուսաստան(ս+տան), գործ-գործարան(ա+րան), բրուտ-բրուտանոց(ա+նոց), կույս-կուսանոց(ա+նոց), ուզբեկ-Ուզբեկստան(ս+տան), հնդիկ-Հնդկաստան(ս+տան), թուփ-թփուտ(թփ+ուտ), ծիրանի-ծիրանենի(ծիրան+ենի):

101. Ընդգծված բառակապակցությունները փոխարինի՛ր ածանցավոր բառերով:

Շատ ու շատ դարեր առաջ Ասորեստանում մի իմաստուն մարդ էր ապրում:
Մորու թփուտներում մի առարկա էր  թաքցրել:
Նա որոշել էր այդտեղ իր համար բնակարան կառուցել:
Տունը դարձրել էլ հավանոց տեղ:
Երեկոյան դարբնոցում կհսւնդիպենք:
Գետի ափին մի հյուղակ ուներ, որտեղ ապրում էր իր սիրելի կենդանու հետ:
Իրենց գյուղի փողոցներն ու այգիները հիշեց:

Ահմեդը հինգ ուղտ հետևը ձգած գնում էր քաղաք:
Արևը սաստիկ այրում էր, ծարավը մարդու շրթունքը պատառ-պատառ էր անում:
Եղավ որ՝ հենց կիզիչ կեսօրին հանդիպեց մի աղբյուրի. որ ճանապարհի ափին ուրախ ու պայծառ քչքչում էր ծառերի զով ստվերի տակ:
Ահմեդը ուղտերը քաշեց աղբյուրի գուռների վրա, լավ ջրեց, ինքն էլ մի կուշտ խմեց, հետո երկար ու մեկ փռվեց ստվերի հովին:
Ո՛չ արթուն էր, ո՛չ քնած, մի հաճելի թմբիր զով ստվերի հետ իջել էր նրա հոգնած անդամների վրա:
Երբ կեսօրը կոտրվեց՝ Ահմեդը ուշքի եկավ, նայեց տեսավ ուղտերի մեկը չկա. կանգնեց քարերի գլխին, դիտեց չորս դին-բան չէր երևում. միայն բավական մոտիկում, մի գյուղ ծառերի միջից ճերմակին էր տալիս:
Շտապով ոտքի հանեց ուղտերը, գնաց գյուղ:
Մի պառավ կին պատահեց նրան գյուղի ծայրին:
-Նանի՛, – ասաց Ահմեդը,- ուղտս կորել է, չե՞ս տեսել, աչքիդ չի՞ ընկել: Է՛սպես- է ՛սպես մի ուղտ:
-Ես քո ուղտի դա՞րդն եմ,- զայրացած ասաց պառավը.- իմ կտրիճ աքլորն է կորել, ման կուգամ, ման կուգամ, չեմ գտնի, քո ուղտը աչքի՞ս կերևա. արի առաջ-առաջ աքլորս ման գանք գտնենք, հետո քո ուղտը:
Ահմեդը գլուխը ժաժ տալով մտավ գյուղը, ուղտերը պահ տվավ գյուղի տանուտերին ու ինքը գնաց կորուստը փնտրելու:
Գյուղից դուրս տեսավ մի մարդ, պարկով ցորենը դրել է գետնին, պարկի մի կողքը պատռվել է, ցորենը բուռ-բուռ թափվել է ճամփի երկայնքով. խեղճ մարդը մեկ՝ ցորենն է հավաքում, լցնում պարկը, մեկ՝ մատներով գետինն է քրքրում, հողն մաղմղում:
-Ա՛յ, մարդ, ուղտս է կորել, էստեղով չի՞ անցել, տեսած չունի՞ս էսպես-էսպե՛ս մի ուղտ:
-Ես գլուխս եմ մոլորել, նեղսրտած ասաց մարդը,- երեխաներիս ապրուստը հող դարձավ. ասեղս եմ կորցրել, ասեղս, որ պարկս կարեմ, երթամ տուն. քո ուղտդ աչքի՞ս կերևա. արի առաջ-առաջ ասեղս փնտրենք, հետո քո ուղտը:
«Խենթ են էս մարդիկը»,- փնթփնթաց Ահմեդն ու առաջ գնաց:
Ում որ դիմեց, նույն պատասխանն էր ստանում, թե ի՞նչ է, բան ու գործ չունեինք, քո ուղտի՞ն պիտի աչք պահեինք:
Ահմեդը վշտացած մարդկանցից ու հույսը կտրած՝ գյուղ վերադարձավ. մի ծառի տակ նստավ, գլուխն առավ ափերի մեջ տխուր-տխուր միտք էր անում. քունը վրա հասավ, և հոգնաբեկ Ահմեդը աչքերը գոցեց. քունն ու երազ տեսնելը մեկ եղավ. տեսավ, որ իր մայրն եկավ, Ահմեդի գլուխը շոյեց ու ասաց.
«Որդիս, մի՛ տխրիր, ուղտդ կորած չէ. միայն այս աշխարհիս բանն այսպես է, որ առաջ ուրիշի կորուստը պիտի փնտրես, որ ուրիշն էլ քո կորուստը փնտրի. Մի՛ մեղադրիր մարդկանց, ամեն մեկի համար իր աքլորն ու ասեղը քո ուղտի չափ է»:
Ահմեդը զարթնեց և վազեց պառավի մոտ:
-Նանի, աքլորդ գտա՞ր,- հարցրեց Ահմեդը:
-Չէ՛, որդի, չէ՛:
-Արի, միասին փնտրենք,- ասաց Ահմեդը:
Եվ երկուսով ընկան գյուղի երդիկներն ու կալերը. մինչև ուշ երեկո որոնում էին կորած աքլորը. հանկարծ պառավը սրտապատառ գոչեց.
-Ահա՛ աքլորս, կտրիճ աքլորս, պատի տակ նստել է:
Ահմեդը վազեց դեպի աքլորը, սա էլ վախեցած թևերը թափ տալով վազեց դեպի դաշտերը. Ահմեդը հետևից, աքլորը առջեւից, աքլորը վազելով, Ահմեդն էլ հետեւից վազելով, վազելով…հանկարծ մեկ էլ աչքի առջևը- իր ուղտը, հենց իր ուղտը, որ կանաչի մեջ նստած հանգիստ որոճ էր անում: Ահմեդի ուրախությանը չափ սահման չկար. մեկ ձեռքին աքլորը, մյուս ձեռքին ուղտի պարուսանը- խնդումերես մտավ գյուղ:

Առաջադրանքներ

1․ Դուրս գրել և բառակազմական վերլուծության ենթարկել բարդ բառերը։ Տանտեր-տան սեփականատեր, սրտապատառ-անհամբեր, խնդումերես-ծիծաղկոտ:

2․ Բացատրել տեքստում ընգծված արտահայտությունները։ միտք էր անում-մտածում էր, աչք պահեինք-հետևել,

2․ Բացատրել տեքստում ընգծված արտահայտությունները։ միտք էր անում-մտածում էր, աչք պահեինք-հետևել, կեսօրը կոտրվեց-կեսօրը վերջացավ, պատահել նրան-դեպք նրա հետ, պահ տվավ-ասեց որ պահեն, ճերմակին էր տալիս-սպիտակ էր: հետևը ձգած-հետևից կապած:

3․ Բացատրի՛ր միտքը․

«Որդիս, մի՛ տխրիր, ուղտդ կորած չէ. միայն այս աշխարհիս բանն այսպես է, որ առաջ ուրիշի կորուստը պիտի փնտրես, որ ուրիշն էլ քո կորուստը փնտրի. Մի՛ մեղադրիր մարդկանց, ամեն մեկի համար իր աքլորն ու ասեղը քո ուղտի չափ է»: Մայրը ասում է Ահմեդին:

-Մի տխրի դու օգնի մյուս մարդկանց գտի նանիի աքլորը և այն մարդու ասեղը, և նրանք էլ կօգնեն քեզ, որ գտնես քո ուղտը:

4․ Բնութագրի՛ր Ահմեդին։ Ահմեդը բարի էր, նա ամբողջ օրը տանջվում էր իր ուղտերով շոգում արևի տակ:

1. Կռահիր և ստացիր անհրաժեշտ թիվը։

Օրինակ՝ Ինչպե՞ս չորս  հատ  9-ով ստանալ 20։

99։9+9=20

Կարող եք օգտագործել թվաբանական գործողության նշաններ ու փակագծեր։

• Ինչպե՞ս երեք 6-ով ստանալ 6։ 6*6:6=6
• Ինչպե՞ս երեք 5-ով ստանալ 30։ 5*5+5=30
• Ինչպե՞ս չորս 3-ով ստանալ 6։ 3+3+3-3=6
• Ինչպե՞ս հինգ հատ  2-ով ստանալ 28։ 22+2+2+2=28
• Ինչպե՞ս չորս 9 –ի  միջոցով  ստանալ 100։ 99+9:9=100
• Ինչպե՞ս երեք հատ 5–ի  միջոցով  ստանալ  20։ 5*5-5=20
• Ինչպե՞ս չորս 5 –ի  միջոցով  ստանալ 6։ 5*5+5:5=6
• Ինչպե՞ս հինգ  1-ով ստանալ 22։ 11x(1+1:1)=22
• Ինչպե՞ս հինգ  2–ի  միջոցով  ստանալ 15։22:2+2+2
• Ինչպե՞ս երեք 6-ով ստանալ 11։ 66:6=11
• Ինչպե՞ս չորս 7–ի  միջոցով  ստանալ 18: 77:7+7=18
• Ինչպե՞ս չորս 8 –ի  միջոցով  ստանալ 89։ 8:8+88=89
• Ինչպե՞ս երեք 4 –ի  միջոցով  ստանալ 20։ 4*4+4=20

2. Ստացիր ճշմարիտ հավասարություն, միայն մեկ ձողիկ տեղաշարժելով․

Կարող եք օգտվեք հռոմեկան թվերի աղյուսակից․

Օրինակ՝ VI−IV=IX

                  VI+IV=X

X-II=VIII X-II=VIII

IV+II=VI IV+II=VI

VII+III=X VIII+II=X

VII=VI+I VII=VI+I

XI-IV=VII XI-IV=VII

VII-III=IV VII-III=IV

XIII+II=XV XII+II=XIV

3. 5 տարի առաջ Եվան, Մարին և Կարենը միասին 16 տարեկան էին։ Քանի՞ տարեկան  կլինեն նրանք միասին 5 տարի հետո։ Պատ.՝ 21
4. 4 տարի հետո Կարենը, Աստղիկը և Արևն միասին կլինեն 20 տարեկան։ Քանի՞ տարեկան  էին նրանք միասին 4 տարի առաջ։ Պատ.՝ 16

Դեռ ամառ էր և ծառի վրայի տերևները ջերմ ընկերություն էին անում:  Նրանցից մեկն ասաց.

-Բա որ աշուն գա, ի՞նչ անենք:

Մյուսը պատասխանեց.

-Ընկե՛րս, արի՛ մենք շարունակենք մեր ընկերությունը, մինչև խոր աշուն: Տերևների կյանքը այդպիսին է. Երբ գալիս է աշունը, նրանք բաժանվում են միմյանցից, և քամին քշում է նրանց հեռո՜ւ-հեռունե՜ր:

<<Աշուն>> Կապուտակ առվակ, դեղին թերթեր:

<<Ամեն ամեն ինչ ոսկեզօծվել է >> Դեղին հրդեհ, դեղին ծուխ, դեղին բոցեր:

<<Քամու համբույրը>> Ոսկեզօծված գլուխ, ալեկոծված անտառ:

<<Մշուշների շղարշի տակ>> Ամպի լեզու, ամպու փեշեր, քամու ձեռքեր:

<<Անտառում>> Խոնավ բուրմունք, փաթատված ստվեր:

<<Ժայռից մասուր է կաթում>> Կապույտ մշուշներ,

կարմիր սարսուռ, ահռելի ուժ, ամպի ծվեններ:

1․ Ի՞նչ ամենամեծ մնացորդ կարող է ստացվել բնական թիվը
8-ի բաժանելիս։ 7

2․Գտեք բաժանելին, եթե բաժանարարը 9 է, թերի քանորդը՝ 3,
մնացորդը՝ 5։ 9*3+5= 32

3․ Գտիր այն ամենափոքր երկնիշ բնական թիվը, որը բաժանվում է 5-ի և 10-ի։ 10

4․ Գտիր այն ամենափոքր երկնիշ բնական թիվը, որը 5-ի և 10-ի բաժանելիս ստանում ենք 4 մնացորդ։ 14

5․ 10002, 4000015, 10071, 12214,  400004  թվերից  առանձնացրեք  նրանք, որոնք  բաժանվում են 3-ի։ 10002, 10071:

6․ 3033003, 120014, 1972, 828, 1020006  թվերից առանձնացրեք նրանք, որոնք բաժանվում են 9-ի։ 828, 1020006:

7․ 220000, 1004, 1051, 2000924, 5011015 թվերից առանձնացրեք նրանք, որոնք բաժանվում են 4-ի։ 220000, 1004, 2000924:

8․ Հաշվեք  13 սմ կող ունեցող  խորանադի ծավալը։13*13*13=2197

9․ Հաշվեք ուղղանկյունանիստի  ծավալը, եթե նրա չափումներն են՝ 4 դմ, 7դմ,  9դմ։ 4*7*9=252

10․Օգտագործելով բաշխական օրնեքը ՝ հաշվե՛ք առավել հարմար եղանակով․

16·40+16·25+16·35=574560

Երբ ես փոքր էի, պաշտում էի կրկեսը, և կրկեսում ամենից շատ գազաններն էին ինձ դուր գալիս: Ինձ հատկապես փիղն էր գրավում, որը, ինչպես հետո իմացա, նաև մյուս երեխաների սիրելին էր:

Ներկայացման ժամանակ այդ հսկայական վայրի կենդանին ցուցադրում էր իր անասելի քաշը, ուժը, չափսերը… Բայց իր ելույթից հետո մինչև հաջորդ ելույթի սկիզբը նա շղթայված էր, շղթայի մի ծայրը կապված էր փղի ոտքին, իսկ մյուսը` գետնի մեջ խրված ցցին:
Այն ընդամենը փայտի մի կտոր էր, որ միայն մի քանի սանտիմետր էր խրված հողի մեջ: Չնայած շղթան հաստ էր և ամուր, ինձ համար ակնհայտ էր, որ այդպիսի կենդանին, որն ընդունակ է ծառեր արմատախիլ անելու, հեշտությամբ կարող էր այդ ցիցը հանել ու փախչել:
Ինձ համար հանելուկ էր մնացել` ի՞նչն էր նրան պահում, ինչո՞ւ նա չէր փախչում:
Երբ դեռ հինգ-վեց տարեկան էի, հավատում էի մեծահասակների իմաստնությանը: Չեմ հիշում` այս հարցերը ես տվեցի ուսուցչի՞ս, հայրիկի՞ս, թե՞ հորեղբորս: Նրանցից մեկն ինձ բացատրեց, թե փիղը չի փախչում, քանի որ  վարժեցված է:
Այդ ժամանակ ես տվեցի միանգամայն ակնհայտ հարց. «Եթե փիղը վարժեցված է, էլ ինչո՞ւ են նրան շղթայում»:
Հիշում եմ, որ ոչ մի բավարար պատասխան չստացա: Ժամանակի ընթացքում մոռացա փղին էլ, նրա հետ կապված հարցերն էլ և այդ մասին հիշում էի միայն մարդկանց շրջապատում, ովքեր գոնե մեկ անգամ այդ հարցն իրենց տվել են:
Մի քանի տարի առաջ հայտնաբերեցի, որ, հուրախություն ինձ,  բավականին խելացի մի մարդ գտել է հարցի պատասխանը` կրկեսային փիղը չի փախչում, որովհետև նա մանկուց կապված է նմանատիպ ցցի:
Աչքերս փակեցի և պատկերացրի ցցին կապված նորածին անպաշտպան փղին: Վստահ եմ, որ այն ժամանակ փղիկն ամբողջ ուժով ձգվել է` փորձելով ազատվել: Բայց, չնայած  ջանքերին, ոչինչ չի ստացվել, քանի որ ցիցն այն ժամանակ բավականին ամուր է եղել:
Պատկերացնում էի, թե ինչպես է նա երեկոյան ուժասպառ ընկնում, իսկ առավոտյան փորձում նորից ու նորից… Մինչև, իր համար սարսափելի մի օր, նա հնազանդվել է իր ճակատագրին՝ ընդունելով սեփական անզորությունը:
Այդ հսկա և հզոր փիղը կրկեսից չի փախչում, քանի որ խեղճը կարծում է, թե չի կարող:
Նրա հիշողության մեջ մնացել է անզորության այն զգացողությունը, որն ապրել է ծնվելուց անմիջապես հետո:
Եվ ամենավատն այն է, որ այդ հիշողությանը նա երբեք չի կասկածում:
Նա այլևս երբեք չի փորձել իր ուժը կիրառել:
-Այսպիսին է կյանքը, Դեմիան: Բոլորս էլ ինչ-որ բանով նման ենք կրկեսի փղին. այս կյանքում մենք կապված ենք հարյուրավոր ցցերի, որոնք սահմանափակում են մեր ազատությունը:
Ապրում ենք` համարելով, որ «չենք կարող» անել բազում գործեր, ուղղակի, որովհետև, շատ վաղուց, երբ դեռ փոքր էինք, փորձել ենք ու չենք կարողացել:
Այն ժամանակ վարվել ենք այս փղի նման, մեր հիշողության մեջ գրանցել ենք այսպիսի հրահանգ. «Չեմ կարողացել, չեմ կարողանում և երբեք չեմ կարողանա»:
Մենք մեծացել ենք այս հրահանգով, որն ինքներս ենք մեզ տվել, և դրա համար էլ երբեք չենք փորձել ցիցը հանել:
Երբեմն, շղթայի ձայնը լսելիս, հայացք ենք ձգում ցցին և մտածում.
Չեմ կարողանում և երբեք էլ չեմ կարողանա:
…. Եվ միակ ձևը պարզելու, որ դու  կարող ես ինչ-որ բանի հասնել, նոր փորձ անելն է, որի մեջ կներդնես քո ամբողջ ոգին:

Հարցեր և առաջադրանքներ:
Ինչի՞ մասին է պատմվածքը: Պատմվածքը խատմում է մի փղիկի մասին որը կրկեսում միշտ տանջվում է:
Ի՞նչ է սովորեցնում այս ստեղծագործությունը: Որ մարդ նաև պետք է ունենա ազատություն:
Նմա՞ն ես այդ փղիկին: Այո որովհետև ես ել եմ ուզում շատ-շատ բաներից փախչեմ և այդ բաները չանեմ:
Բառարանի օգնությամբ գտիր տրված բառերի հոմանիշները` հսկայական-վիթխարի, ամուր-ամրաձույլ, ակնհայտ-ակներև, անասելի-անպատմելի, աննկարագրելի, խելացի-մտացի, ջանք-եռանդ, բազում-շատ:

1․Հաշվեք ուղղանկյունանիստ ծավալը, եթե նրա չափումներն են՝ 2 սմ, 9 սմ,  11 սմ։ 2*9*11= 198 սմ խոր.

2․Հաշվեք ուղղանկյունանիստ ծավալը, եթե նրա չափումներն են՝ 5 դմ, 7 դմ,  8 դմ։ 5*7*8=280 դմ խոր.

3․Հաշվեք ուղղանկյունանիստ ծավալը, եթե նրա չափումներն են՝ 6 սմ,  12 սմ, 10 սմ։ 6*12*10=720 սմ խոր.

4․Հաշվեք ուղղանկյունանիստ ծավալը, եթե նրա չափումներն են՝ 13 սմ, 15 սմ,  10 սմ։ 13*15*10=1950 սմ խոր.

5․Հաշվեք ուղղանկյունանիստ ծավալը, եթե նրա չափումներն են՝

11 սմ,  12 սմ, 10 սմ։ 11*12*10=132 սմ խոր.

6․ Հաշվեք ուղղանկյունանիստի ծավալը, եթե նրա չափումներն են՝         

 3 դմ,  20 սմ, 10 սմ։ 30*20*10=6000 սմ խոր.

7․ Հաշվեք ուղղանկյունանիստ ծավալը, եթե նրա չափումներն են՝

11 սմ, 12 սմ, 14 սմ։11*12*14=1848 սմ խոր.

8․Հաշվեք  2 դմ կող ունեցող  խորանադի ծավալը։ 2*2*2=8 դմ խոր.

9․ Հաշվեք  5 սմ կող ունեցող  խորանադի ծավալը։ 5*5*5=125 սմ խոր.

10․ Հաշվեք  11 սմ կող ունեցող  խորանադի ծավալը։11*11*11=1331 սմ խոր.

11․ Հաշվեք  10 սմ կող ունեցող  խորանադի ծավալը։ 10*10*10=1000 սմ խոր.

Սիրելի սովորողներ, այժմ ինքներդ կազմեք նմանատիպ առաջադրանքներ։

1․Հաշվեք  4 դմ կող ունեցող  խորանադի ծավալը։ 4*4*4=64 դմ խոր.

2. Հաշվեք  17 դմ կող ունեցող  խորանադի ծավալը։ 17*17*17=4913 դմ խոր.

3.Հաշվեք  9 դմ կող ունեցող  խորանադի ծավալը։ 9*9*9=729 դմ խոր.

4. Հաշվեք ուղղանկյունանիստի ծավալը, եթե նրա չափումներն են՝ 16 սմ, 21 սմ, և 1 սմ: 16*21*1=336 սմ խոր.

5. Հաշվեք ուղղանկյունանիստի ծավալը եթե նրա չափումներն են՝ 10 սմ, 20 սմ, 30 սմ: 10*20*30=6000 սմ խոր.

6. Հաշվեք ուղղանկյունանիստի ծավալը եթե նրա չափումներն են 9սմ, 11 սմ, 7 սմ:

9*11*7=693 սմ խոր.