Հայոց Լեզու

1․Տեքստում կետերի փոխարեն համապատասխանաբար տեդադրի՛ր տրված հականիշները:

Ամուր — առաձգական, հիշել — մոռանալ, խոշոր — փոքր, արտասովոր — սովորական, լուրջ — թեթևամիտ, ոչ միայն – այլ նաև, տարիքով — երեխա, բռնել — նետել:
Մարդիկ հիշում  են խոշոր հայտնագործությունների, աշխարհի մասին պատկերացումները փոխող ճանապարհորդությունների մասին, դրանք փոխանցում են սերունդից սերունդ և երբեմն թեթևամիտ են լուրջ թվացող սովորական բաների մասին: Գիտե՞ք, օրինակ, որ Կոլումբոսը. ոչ միայն Ամերիկան է հայտնագործել,այլ նաև ռետինե գնդակը:
Երբ իսպանացիները ցամաք ելան Հաիթիում, տեսան, որ կղզու բնակիչներն արտասովոր մի գործով են զբաղված: Նրանք լուրջ ու կենտրոնացած իրար էին նետում ու.բռնում ինչ-որ շագանակագույն գնդեր: Իսկ այդ գնդերը, կենդանի սովորական արարածների նման ցատկոտում էին քարե  սալիկի վրա: Հաիթցիների գնդակախաղը հիմա հազիվ թե զարմացնի մեզ: Թերևս միայն հարցնենք, թե տարիքով մարդիկ ինչո՞ւ էին երեխայի զբաղմունքով տարվել: Իսկ Կոլումբոսի խիզախ նավաստիները շշմած էին մնացել: Չէ՞ որ նրանք երբեք չէին տեսել առաձգական կլոր առարկա, որն ամուր սալարկին դիպչելով ետ է թռչում:

2 .Նախադասությունները ձևափոխի՛ր` ընդգծված բառերն ու արտահայտությունները փոխարինելով հականիշներով:

Զուր է որ առյուծն է համարվում գազանների արքան: Ուժով, ճարպկությամբ ու համարձակությամբ դժվար թե որևէ մեկը համեմատվի նրա հետ: Առյուծը թաքնվում է, զոհի վրա գաղտնագողի  է հարձակվում: Նա հպարտ մռնչոցով զգուշացնում է՝ զգուշացե՛ք, գազաննե՛ր, որսի եմ ելել:
Մինչև հրացանավոր մարդու երևալը առյուծներն կեղծ  տիրակալ էին: Մարդիկ հաճախէին առյուծի որսի ելնում: Բայց և՛ ուժն ու համարձակությունը, և՛  ճկունությունն ու թաքնվելու հմտությունը չէին կործանում  հրացանից: Մարդիկ կարծում էին, որ եթե առյուծները ավելանան, կճղակավոր կենդանիների քանակը կպակասի: Ու առյուծներին գրեթե լրիվ ոչնչացրին:  Նրանք պահպանվել են միայն Կենտրոնական Աֆրիկայի մի քանի շրջաններում ու արգելանոցներում, Հնդկաստանում էլ կան, բայց քիչ են: Սակայն մարդկանց սպասածի հակառակն  եղավ, որովհետև առյուծներն աոաջին հերթին հիվանդ,թույլ կենդանիներին էին ոչնչացնում, այդ պատճառով էլ կենդանիների մեջ հիվանդությունները չէին տարածվում:

3.Տրված բառերը բաժանի՛ր բառակազմական բաղադրիչների (արմատների և ածանցների): Ինչպիսի՞ բառեր են հավաքված բառաշարքերից յուրաքանչյուրում:

Ա. Թվական — թիվ + ական , պատմություն — պատմ + ություն , աղյուսակ — աղյուս + ակ, գրիչ — գր + իչ, ազդեցություն — ազդեց + ություն, խորություն — խոր + ություն:

Բ. Արևելք — արև + ելք, արևմուտք — արև + մուտք , կենսագիր — կենս + ա + գիր, օտարամուտ — օտար + ա + մուտ, ծովագնաց — ծով + ա+ գնաց, ինքնատիպ — ինքն + ա + տիպ:

Գ. Արևելյան — արև + ել + յան , կենսագրություն — կենս + ա + գիր + ություն, արևադարձային — արև + ա + դարձ + ային , անուշահոտություն — անուշ + ա + հոտ + ություն , բազմատեսակություն — բազմ + ա + տեսակ + ություն:

4..Նախադասությունները լրացրո՛ւ:

Միայն մեկ արմատով կազմված բառերը կոչվում են պարզ բառեր.
Օրինակ կրակ, հոդ, ջուր, օդ, փայտ, գիր: Մեկ արմատով և ածանցով կամ ածանցներով կազմված բառերը կոչվում են ածանցավոր բառեր. օրինակ կրակոտություն, հողեղեն, գրություն, առողջություն:
Մեկից ավելի արմատներով կազմված բառերը կոչվում են բարդ բառեր, օրինակջրհոր, օդանցք,ջրաղաց: Մեկից ավելի արմատներով և ածանցով կամ ածանցներով կազմված բառերը կոչվում են բարդ ածանցավոր բառեր, օրինակ կրակմարիչ, անջրանցիկ,հեռուստատեսություն:

5. Տրված բառերով բաղադրյալ բառեր կազմիր:

Լվաց-լվացքատուն, եղել-եղելություն, առ-առկայություն, տուր-տուրիզմ, կաց-կացարան: