Կատարյալ տեսքի բազմանդամներ (դաս 5)
Կասենք, որ բազմանդամն ունի կատարյալ տեսք, եթե նրա բոլոր անդամները գրված են կատարյալ տեսքով և նրանց մեջ չկան նման անդմաներ:
Օրինակ՝
կատարյալ տեսքի բազմանանդամներ են:
Երկու անդամներից բաղկացած կատարյալ տեսքի բազմանդամն անվանում են երկանդամ, երեք անդամներից բաղկացած կատարյալ տեսքի բազմանդամն անվանում են եռանդամ և այլն: Օրինակ՝
Ցանկացած բազմանդամ կարելի է բերել կատարյալ տեսքի:
Կատարյալ տեսքի ոչ զրոյական բազմանդամի աստիճան անվանում են նրա մեջ մտնող միանդամների աստիճաններից ամենամեծը:
Օրինակ՝ 20a3-2b+7 բազմանդամը գրված է կատարյալ տեսքով, նրա աստիճանը 3 է, քանի որ նրա մեջ մտնող միանդամների աստիճաններն են 3, 1 և 0, իսկ դրանցից ամենամեծը 3-ն է:
3x-5 բազմանդամի աստիճանը 1 է:
34 բազմանդամի աստիճանը 0 է: (0-ից տարբեր ցանկցած թիվ զրո աստիճանի բազմանդամ է:)
0-ն միակ բազմանդամն է, որի աստիճանը որոշված չէ:
Առաջադրանքներ
1) Գրել բազմանդամների 4 օրինակներ, բերել կատարյալ տեսքի և հաշվել աստիճանը: Օրինակ՝ 23ab3+21ab+6, հավասար է 4 աստիճան բազմանդամ:
Օրինակ 2՝ 10ab+80ab-9c3=90ab-9c3,=հավասար է 3 աստիճան բազմանդամ:
2) Բազմանդամը կատարյալ տեսքի՞ է և եթե ոչ, բերել կատարյալ տեսքի.
Ա ոչ կատարյալ տեսքի չէ m-3n+2m=3m-3n
Բ ոչ կատարյալ չէ 3xy-3yx+1=1
Գ կատարյալ է
Դ ոչ կատարյալ չէ a3b+ab3-2bab2=a3b+ab3-2b3a=a3b-ab3
3) Բազմանդամը բերեք կատարյալ տեսքի և որոշեք նրա աստիճանը.
Ա 4a2b+5b2a+baa+3aba=4a2b+b2a+ba2+3a2b=8a2b+b2a, եռաստիճան բազմանդամ է:
Բ 5a3-7ax3+2ax3-a3x-ax3=5a3-6ax3-a3x:
Արեն Մնացականյան 