Միանդամի հասկացությունը (դաս 1)
Պարզագույն հանրահաշվական արտահայտությունները միանդամներ են: Միանդամ անվանում են թվերի և տառերի արտադրյալ հանդիսացող հանրահաշվական արտահայտությունը: Այդ տառերը և թվերը անվանում են տվյալ միանդամի արտադրիչներ:
Օրինակ՝ 3abc հանրահաշվական արտահայտությունը միանդամ է, նրա արտադրիչներն են՝ 3 թիվը և a, b, c տառերը:
Թիվը կամ մեկ տառը նույնպես անվանում են միանդամ:
Օրինակ, a, b, c, 1, -123, 0 հանրահաշվական արտահայտությունները միանդամներ են:
0 թիվն անվանում են զրոյական միանդամ:
Հատկություն 1
Երկու միանդամներ համարում են հավասար, եթե նրանք իրարից տարբերվում են միայն արտադրիչների հերթականությամբ:
Երկու միանդամների իրար հավասար լինելը գրառելու համար օգտագործում են հավասարության նշան:
a3bc և 3cba միանդամները իրար հավասար են, որովհետև տարբերվում են միայն արտադրիչների հերթականությամբ, դրա համար էլ գրում են`
a3bc=3cba հավասարությունը:
Հատկություն 2
Երկու միանդամներ համարվում են հավասար, եթե նրանցից մեկը ստացվել է մյուսից նրա մեջ մտնող թվային արտադրիչները նրանց արտադրյալով փոխարինելով: Օրինակ՝
a7(-3)b=a(-21)b
Հատկություն 3
Միանդամը համարում են հավասար զրոյի, եթե նրա արտադրիչների մեջ կա զրո թիվը: Օրինակ՝
a(-1)b0c=0
Այսպիսով, միանդամը, որի արտադրիչների մեջ կա զրո թիվը, հանդիսանում է զրոյական միանդամ: Մնացած միանդամներն անվանում են ոչ զրոյական :
Հատկություն 4
Երկու միանդամներ համարում են հավասար, եթե նրանցից մեկը ստացվում է մյուսից՝ 1 արտադրիչը բաց թողնելով: Օրինակ՝
a1bc=abc:
Առաջադրանքներ
1) Միանդամ են արդյոք հետևյալ արտահայտությունները
ա) a այո
բ) a+b ոչ
գ) ba այո
դ) b2c այո
ե) ab/(a+b) ոչ
զ) ax/b այո
է) 3/4 xy այո
ը) 0 զրոյական միանդամ
թ) -1,26 այո
ժ) (a-b)/3 ոչ
ի) p4xy այո
լ) 7a-3 ոչ
2) Պարզեցրեք միանդամի գրությունը
ա) 0ab=0
բ) xy0z=0
գ) 1kpx=kpx
դ) ab1m=abm
ե) a5b(-3)c(-8)=120abc
զ) 6x12y(-13)z =-936xyz
3) Ի՞նչ արժեք է ստանում 3x + 2y գումարը փոփոխականների հետևյալ արժեքների դեպքում
x = 1.2, y = 1.5:
3x+2y=3*1.2+2*1.5=6,6
4) Գտեք թիվը, եթե հայտնի է, որ նրա 6.2%-ը հավասար է 9.3-ի
6.2%_________________9.3
100%________________?
?=100%*9.3:6.2=150
Արեն Մնացականյան 