Գործնական քերականություն

26.  Նախադասություններն ընդարձակի՛ր՝ ինչպիսի՞  կամ ո՞ր հարցերին պատասխանող բառեր կամ բառակապակցություններ ավելացնելով.

Օրինակ՝Կինը հարցրեց: — Երիտասարդ կինը հարցրեց: Կամ՝ Լայնեզր գլխարկով կինը հարցրեց:

Շունը մտավ:

Մեծ սև չոբանի շունը մտավ:

Սիրտը քար է:

Կախարդի սև սիրտը քար է:

Հայրն ընկեր է:

Իմ հայրը Արմանի սիրուն հոր ընկերն է:

Երկիրը պտտվում է:

Երկիրը պտտվում է արևի շուրջ:

27.  Գործողություն ցույց տվող  բառերը(բայերը)  ո՞վ  կամ ի՞նչ  հարցին պատասխանող. առարկա ցույց տվող բառե՛ր (գոյականներ) դարձրու:

Օրինակ՝ լուծել — լուծույթ.

սպասել- սպասավոր. սպասյակ. սպասուհի. սպասում:

Իշխել-իշխան, իշխանություն, իշխանավոր:

բժշկել-բժիշկ, բժշկուհի, բժշկություն:

բացել-բացիկ:

ուսուցանել-ուսուցիչ, ուսուցչուհի, ուսում:

ճեղքել-ճեղքում, ճեղք, ճեղքված:

պահել-պահում, պահարան, պահեստ:

հյուսել-հյուս, հյուսք, հյուսվածք:

բանել-բան:

գրել-գրառում, գրիչ:

գործել-գործածում, գործարան, գործվածք:

զգալ-զգացում, անզգամ:

հարցնել-հարցում, հարց:

28.  ա) Տրված հարցերին պատասխանի՛ր և առաջադրանքը կատարի՛ր:

Ո՞վ է ընկերդ (ընկերուհիդ):

Իմ ընկերը Հովսեփյան Ալենն է:

Մանրամասն նկարագրի’ր նրա արտաքինը  (հասակը. կառուցվածքը. դեմքը. հագնվելը և այլն):

Նա ոչ բարձրահասակ է, ոչ ցածրահասակ: Նրա դեմքը կլոր է, իսկ մազերը՝ երկար:

Նրա բնավորության մասի՛ն պատմիր:

Նա դասերին պասիվ՝ , ռուսերենի դասերին ակտիվ՝, նա աղմկոտ է: Սիրում է ակտիվություն, լարվածություն, և նա կռվարար է:

Պատմի՛ր՝ նա ի՞նչ է սիրում և ինչ չի սիրում:

Նա չի սիրում բարդ հաշավարկներ կատարել, երբ մի բան չի կարողանում անել նա այդ բանից հրաժարվում է: Չի սիրում, երբ բարդ տնային աշխատանքներ է ունենում: Նա սիրում լինել ակտիվ, խաղալ տարբեր խաղեր և խաղալ համակարգչային խաղեր:

Նրա մեջ կա՞ բան. որ չես հավանում. կուզե՞ս. որ փոխվի: Գրի՛ր՝ ուզում ես նրանից ինչ-որ բան սովորել:

Ես չեմ սիրում նրա մեջ այն, որ սիրում է ստել, դասերի ժամանակ խաղ խաղալ: Ես ուզում եմ, որ ինքը չկռվի ոչ մեկի հետ:

բ) բոլոր պատասխաններդ մի տեքստում հավաքիր և  ընկերոջդ (ընկերուհուդ) մասին գրավոր պատմիր:

Ընկերոջս մասին

Իմ ընկերը Հովսեփյան Ալենն է: Նա ոչ բարձրահասակ է, ոչ ցածրահասակ: Նրա դեմքը կլոր է, իսկ մազերը՝ երկար: Նա բոլոր դասերին պասիվ է, ռուսերենի դասերին ՝ ակտիվ, նա աղմկոտ է: Սիրում է ակտիվություն, լարվածություն, և նա կռվարար է: Նա չի սիրում բարդ հաշավարկներ կատարել, երբ մի բան չի կարողանում անել նա այդ բանից հրաժարվում է: Չի սիրում, երբ բարդ տնային աշխատանքներ է ունենում: Նա սիրում լինել ակտիվ, խաղալ տարբեր խաղեր և խաղալ համակարգչային խաղեր: Ես չեմ սիրում նրա մեջ այն, որ սիրում է ստել, դասերի ժամանակ խաղ խաղալ: Ես ուզում եմ, որ ինքը չկռվի ոչ մեկի հետ:

գ) Շարադրություն  վերնագրի’ր:

29.  Ինչպիսի՞  հարցին պատասխանող, հատկանիշ ցույց տվող բառերից (ածականներից) գոյականներ (ի՞նչ հարցին պատասխանող բառեր) կազմի՛ր:

քաջ-քաջություն,

մեծ-մեծություն,

գեղեցիկ-գեղեցկություն,

հատուկ-հատկություն,

հասարակ-հասարականություն,

հարմար-հարմարություն,

դեղին-դեղնություն,

գունատ-գունատություն,

հնչեղ-հնչեղություն,

Շքեղ-շքեղություն,

պերճ-պերճություն,

խեղճ-խեղճություն,

տկար-տկարություն:

30.  Բառերի ընդհանուր մասերի (արմատները) գտի՛ր, դրանց ուղիղ ձևերը գրիր և տրված բառերը բացատրիր:

Օրինակ՝ բարեսիրտ, բարեկամ,  բարեսեր, բարետես: -Արմատն  է՝ բարի:

Բարեսիրտ — բարի սիրտ ունեցող:

Բարեկամ — բարին կամեցող:

Բարեսեր — բարին (բարի բան) սիրող:

Բարետես — բարի (գեղեցիկ) տեսք ունեցող:

ա) կտցաձև. կտցահարել. կտցաչափ:

Ա) կտցաձև-կտուցի ձև ունեցող:

կտցահարել-կտուցով հարվածել:

կտցաչափ-կտուցի չափ:

բ) ուղղագրություն. ուղղագիծ. ուղղամիտ. ուղղություն :

Բ) ուղղագրություն-ճիշտ գրելու ձև,

ուղղագիծ-ուղիղ գիծ ունեցող,

ուղղամիտ-ճիշտ դատող,

ուղղություն-դեպի ճանապարհ տանող:

գ) ուղեկից. ուղևոր:

Գ) ուղեկից-ճանապարհորդ ընկեր:

ուղևոր-ճանապարհ գնացող: