Day: March 7, 2022

Մարզկենտրոնը`   Աշտարակ
Մարզի կազմավորման թիվը՝ 1995թ.ի ապրիլի 12
Տարածաշրջանները`   Աշտարակի շրջան, Ապարանի շրջան, Արագածի շրջան, Թալինի շրջան
Քաղաքային համայնքների թիվը`   3 համայնք.020.
Գյուղական համայնքների թիվը`   112 համայնք
Գյուղական բնակավայրերի թիվը`   118 բնակավայր
Ընդհանուր տարածքը`   2,753 կմ²
Բնակչությունը (ըստ 01.01.2002թ. տվյալների)`   168,100
Բնակչության խտությունը`   61.1/կմ²Մարզի ընդհանուր նկարագիրը

Արագածոտնի մարզը իր անունը ժառանգել է պատմական Այրարատ աշխարհի Արագածոտն գավառի անունից: Մարզի աշխարհագրական դիրքի կարևոր առանձնահատկությունն այն է, որ գտնվում է մայրաքաղաք Երևանի և ՀՀ ամենաբարձր լեռնագագաթի`   Արագածի միջև: Կիսաօղակաձև գոտևորելով Արագած լեռնազանգվածը, մարզի տարածքը արևմուտքում ձգվում է մինչև Թուրքիայի հետ պետական սահմանը:

Բնական պայմանները և հարստությունները

Արագածոտնը Հայաստանի այն մարզերից է, որտեղ հանդիպում են բոլոր վերընթաց լանդշաֆտային գոտիները: Շատ են լավային ծածկույթների տակից բխող սառնորակ աղբյուրները, որոնցից սնվում են գետակները: Մարզի հիմնական ջրային զարկերակը Քասաղ գետն է`   Գեղարոտ և Ամբերդ գլխավոր վտակներով: Քասաղի վրա կառուցվել է Ապարանի ջրամբարը: Հայտնի է Մաստարայի սելավային գետակը, որը հաճախ մեծ վնաս է հասցնում ցանքատարածություններին:

Մակերևույթի բարձրությունների մեծ տատանումների շնորհիվ կլիման բազմազան է: Եթե ցածրադիր հատվածում ամառը տևում է 5 ամիս (մայիս – սեպտեմբեր), ապա Արագածի մերձգագաթային հատվածում տարվա մեծ մասը ձմեռ է. այնտեղ նույնիսկ ամռան ամիսներին կարելի է հանդիպել ձնաբծերի:

Արագածի մերձգագաթային սարավանդի վրա գտնվում է Քարի լիճը: Բարձրալեռնային մասերում, լեռնամարգագետնային հողերի վրա տարածվում են մերձալպյան և ալպյան մարգագետիններ, որոնք հաճախ ընդմիջվում են քարակարկառներով ու լերկ ժայռերով: Որոշ վայրերում հանդիպում են կաղնու ոչ ընդարձակ անտառակներ:

Բնակչությունը

Արագածոտնի մարզի տարածքը Հայաստանի ամենավաղ բնակեցված շրջաններից է: Դրա վկայությունն են տարբեր վայրերում հայտնաբերված քարի ու բրոնզի դարերի նյութական մշակույթի հուշարձանները: Բնակչությունը ավանդաբար կենտրոնացված է եղել Քասաղ գետի և նրա վտակների միջին ավազաններում:

Արագածոտնի մարզն աչքի է ընկնում նաև նրանով, որ այդտեղ են հիմնականում կենտրոնացված Հայաստանում բնակվող ազգային փոքրամասնություններից եզդիները: Նրանք բնակվում են ինչպես խառը`   հայերի հետ միասին, այնպես էլ առանձին գյուղերով:

Արագածոտնի մարզի քաղաքները

Մարզի ամենամեծ քաղաքը մարզկենտրոն է`   Աշտարակը: Աշտարակը Հայաստանի գեղատեսիլ բնական վայրերից է: Տարածվում է Արագած լեռան հարավային ստորոտներին, Քասաղ գետի կանիոնի երկու ափերին, ծովի մակարդակից ավելի քան 1100մ բարձրության վրա:

Քաղաքն ունի բարենպաստ աշխարհագրական դիրք. գտնվում է Երևանից ընդամենը 20կմ հեռավորության վրա, Երևան-Գյումրի և Երևան-Սպիտակ-Վանաձոր ավտոխճուղիների խաչմերուկում: Քաղաքի սահմաններում այդ խճուղիները Քասաղ գետը հատում են 3 կամուրջներով: Դրանցից հնագույնը կառուցվել է 17-րդ դարում, մյուս երկուսը`   մեր օրերում:

Աշտարակը 1960-ական թվականներից սկսած զարգացել է որպես Երևանի արբանյակ քաղաք:

Արագածոտնի մարզում Աշտարակից բացի կա ևս 2 քաղաղաք`   Թալինը և Ապարանը:

Արագածոտնի մարզում է գտնվում Բյուրականի նշանավոր աստղադիտարանը, որը հիմնադրել և տասնամյակներ անընդմեջ ղեկավարել է աշխարհահռչակ գիտնական Վիկտոր Համբարձումյանը:

Прочитайте. Выпишите в 2 столбика сначала слова с предлогами, затем с приставками.  Медвежонок пошёл побродить по полянке. Вдруг он остановился. Перед ним сидела большая лягушка. Она только проснулась от зимней спячки. Медвежонок протянул к ней лапу. Лягушка отскочила в сторону. Мишка тоже сделал скачок. Так они добрались до лужи. Лягушка прыгнула в воду. Медвежонок сунул туда лапу, отдёрнул, потряс ею. Он с удивлением посмотрел, куда девался его новый приятель.

Приставки-Пошёл,

Предлоги-по полянке,

Предлог — это слово. Слово с предлогом пишется раздельно.

Между предлогом и словом можно вставить ещё какое-нибудь слово.

Приставка — это часть слова. Она пишется со словом слитно.

Прочитайте и озаглавьте текст. Запишите ответы на вопросы к тексту. Подчеркните слова с предлогами. Однажды наша Мурка куда-то пропала. Мы искали её в кухне, в чулане, в кладовке. А вечером отец нашёл её в своей лодке. Кошка сидела у отцовской удочки и терпеливо ждала, когда отец отправится на рыбалку. Ведь ей всегда доставалась рыбёшка. 1. Где искали Мурку? В кухне, в чулане, в кладовке. 2. Где отец нашёл кошку? В лодке. 3. Чего ждала Мурка? Когда отец отправится на рыбалку. Ведь ей всегда доставалась рыбёшка.

Спишите, раскрывая скобки. Объясните правописание выделенных слов. В лесу под деревом рыщут звери. Бродят медведи, резвятся весёлые белочки. В темной чаще скрывается рысь. У вершины старой ели, в густых ветвях свили гнездо ястребы. Много лесных тайн, сказочных чудес падают они с высоты тёмной вершины.

Спишите предложения. Приставки пишите слитно со словами, предлоги — раздельно. Летом на лугу живут маленькие паучки. Они ловят комаров и мошек. Осенью они ищут себе тёплое и уютное место. В ясный осенний день они вы летают на поиски Поднимаются паучки на куст. И на кончике ветки вы пускают тонкую нить. Ветер подхватывает паутинки. И паучки летят по воздуху.

Наступила золотая осень. По опушкам лесов растут подосиновики и душистые рыжики. В болотах по кочкам рассыпаны ягоды. На полянах покраснела рябина. В осенние дни улетают на юг певчие птицы. Покидают родные болота журавли. Далеко слышны прощальные голоса птиц.