Սանդղակներ ու կոորդինատային ճառագայթ
Սիրելի սովորողներ սանդղակի ամենապարզ տեսակը ուղղի հատված է, որը գծիկներով բաժանված է հավասար մասերի։ Սանդղակի հարևան գծիկների միջև եղած հատվածը կոչվում է բաժանում։ Մեկ բաժանումը համապատասխանում է չափման ընտրված միավորին։
Դիտարկենք մի ճառագայթ, որը սկիզբ է առնում Օ կետից, և մի հատված, որը կկոչենք միավոր հատված։ Ճառագայթի վրա, Օ կետից սկսած, հաջորդաբար նշենք կետեր այնպես, որ ցանկացած 2 հարևան կետերի հեռավորությունը հավասար լինի միավոր հատվածի երկարությանը։
Կոորդինատային ճառագայթ՝
O 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
միավոր հատված
Կետի մոտ գրված թվերին անվանում են կետի կոորդինատներ։ Օրինակ՝ C կետի կոորդինատը հավասար է 5-ի։
C(5)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Սիրելի սովորողներ, այսօրվա ձեր աշխատանքը սա է։
Առաջադրանքներ
- Ո՞ր թվերին են համապատասխանում A,B,C,D,E,F կետերը կոորդինատային ճառագայթի վրա․
A=1
B=5
C=9
D=11
E=12
F=15
- Ի՞ն չ կոորդինատներ ունեն A և B կետերը ։ Ի՞նչ կոորդինատներ ունեն A և B կետերի միջև նշված կետերը։
A=5
B=10
Միջև եղած կետեր՝
1-7
2-9
- A(150) , B(360) և C(30) կետերից ո՞րն է կոորդինատային
ճառագայթի վրա ավելի աջ գտնվում, իսկ ո՞րն է ավելի ձախ գտնվում։
360-գտնվում է աջ, իսկ 30-ը ձախ։
- Կոորդինատային ճառագայթի վրա B կետը գտնվում է A(15) կետից ձախ։ Ի՞նչ ամենամեծ կոորդինատ կարող է ունենալ B կետը, իսկ ի՞նչ ամենափոքր կոորդինատ կարող է ունենալ B կետը։
Ամենամեծ-14
Ամենափոքր-0
- Գծե՛ք Օ կետից սկիզբ առնող կոորդինատային ճառագայթ։ 10մմ երկարություն ունեցող հատվածը վերցրե ՛ք որպես միավոր հատված և ճառագայթի վրա նշե՛ք հետևյալ թվերին համապատասխանող կետերը․
ա)0,1,2,3,4,5,6
բ)0,3,6,9
գ)0,2,4,6,8
6․ Գտե՛ք այն 4 թվերը, որոնք գրված պետք է լինեն չափիչ սարքի սանդղակի վրա։
| 280 |
0 420
350,70,280, 420,140
- Բերե՛ք չափիչ սարքերի մի քանի օրինակ և ասե՛ք, թե չափման ինչ միավորի են համապատասխանում այդ սարքերի սանդղակների բաժանումները։
Մետր-չափում է սմ, մետր և մմ։
Քանոն-չափում է սմ և մմ։
- Գծե՛ք ՕA և ՕB տարբեր ճառագայթներ այնպես, որ ա)դրանք լինեն միևնույն ուղղի ճառագայթներ,
բ) դրանք միևնույն ուղղի ճառագայթներ չլինեն։
- Տրված են 4 կետեր, որոնցից ոչ մի 3-ը չեն գտնվում մի ուղղի վրա։ Յուրաքանչյուր 2 կետով ուղիղ են տարել։ Քանի՞ ուղիղ է տարված։
- Գծե՛ք 5սմ երկարությամբ մի AD հատված։ Նրա վրա նշե՛ք այնպիսի B և C կետեր, որ ստացված AB և CD հատվածների համար ունենանք՝
|AB| =2սմ և |CD|=3սմ։
Հավելյալ առաջադրանքներ.
- Քանի՞ բաժանարար ունի 40-ը։Պատ.՝ 8
- Քանի՞ բաժանարար ունի 32-ը։Պատ.՝ 5
- Քանի՞ բաժանարար ունի 12-ը։Պատ՝. 6
- Քանի՞ բաժանարար ունի 24-ը։Պատ.՝ 8
- Գտիր 34 թվի ամենամեծ ու ամենափոքր բաժանարարների գումարը։Պատ.՝ 34+1+34=69
- Գտիր 65 թվի ամենամեծ ու ամենափոքր բաժանարարների գումարը։Պատ.՝ 65+1+65=131
Արեն Մնացականյան 